Πολλές φορές έχετε αναρωτηθεί τι περιγραφουν τα ονόματα που βλέπετε στις συσκευασίες των εντομοκτόνων καθώς και τι ρόλο παίζουν οι διάφορες ουσίες που αναγράφονται ως συστατικά τους. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε αυτά τα στοιχεία πρίν αποφασίσετε να αγοράσετε κάποια από αυτά τα σκευάσματα ή πριν καλέσετε κάποια εταιρία απεντομώσεων για να απαλλαγείται από τα έντομα.
Α. ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ: είναι η χημική ουσία που ουσιαστικά κάνει όλη τη δουλειά δηλαδή σκοτώνει το παράσιτο στόχο. Η μορφή της μπορεί να είναι υγρή ή στερεή.
Β. ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του σκευάσματος και δεν επιδρούν στο στόχο. Ο ρόλος τους μπορεί να είναι :
- ενίσχυση της δράσης της δραστικής ουσίας
- ομογενοποίηση του υγρού σκευάσματος
- διευκόλυνση της διαλυτότητας της δραστικής ουσίας
- βελτίωση της καλυπτικότητας της επιφάνειας εφαρμογής
- σταθεροποίηση του προϊόντος
- χρωματισμός
- αντιψυκτική δράση κ.α.
Τα γράμματα π.χ. SC= Suspension Concentrate =Πυκνό Εναιώρημα περιγράφουν τη μορφή του σκευάσματος. Υπάρχουν διάφορες τέτοιες μορφές αυτού του τύπου π.χ.
WP=Wettable powder=Βρέξιμη Σκόνη
WG/WDG=Water dispersible granule
SL=Soluble Concentrate= Πυκνόρευστο υδατοδιαλυτο υγρό
EC=Emulsifiable Concentrate= Γαλακτοματοποιήσιμο υγρό
CS=Microencapsulatted Particles=Εναιώρημα μικροκαψυλίων
DF= Dry Flowable= Ξηρά σκόνη κ.α.
Σημαντικός είναι ο αριθμός εγκρίσεως κυκλοφορίας ο οποίος σημαίνει ότι έχει την άδεια να κυκλοφορεί στη χώρα μας. Σκευάσματα που δεν έχουν τον αριθμό αυτό ή η άδειά τους έχει λήξει και δεν έχει ανανεωθεί θεωρούνται παράνομα για πώληση και χρήση.
Εδώ στα περί νομιμότητας καλό θα ήταν να αναφερθεί ότι εκτός από την κυκλοφορία καθορίζεται και ο τρόπος εφαρμογής των διάφορων σκευασμάτων. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένα φάρμακο έχει την έγκριση κυκλοφορίας αλλά δεν έχει έγκριση π.χ για καταπολέμηση κουνουπιών ή δεν ανήκει στα προϊόντα δημόσιας υγείας, είναι παράνομο να χρησιμοποιηθεί.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
Κατηγορίες εντομοκτόνων:
α) Οργανοφοσφωρικά
β) Καρβαμιδικά
γ) Οργανοχλωρινικά
δ) Πυρεθροειδή
ε) Ρυθμιστές αύξησης (IGR)
ΟΡΓΑΝΟΦΩΣΦΟΡΙΚΑ
Τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα δρουν στα έντομα όταν έρθουν σε επαφή με το σώμα τους ή μέσω της τροφής τους (εντομοκτόνα επαφής και στομάχου). Κάποιες δραστικές ουσίες συνδυάζουν και δράση ατμών, δηλαδή προσλαμβάνονται και με την αναπνοή του εντόμου.
Τα οργανοφωσφορικά επιδρούν στο νευρικό σύστημα των εντόμων προκαλώντας διατάραξη της ισορροπίας του νευρικού συστήματός τους. Έτσι το έντομο εμφανίζει υπερκινητικότητα, στη συνέχεια παράλυση και στο τέλος πεθαίνει.
ΚΑΡΒΑΜΙΔΙΚΑ
Τα καρβαμιδικά είναι παρόμοια με τα οργανοφωσφορικά ως προς το μηχανισμό δράσης. Επειδή όμως ακολουθούν διαφορετικές μεταβολικές οδούς μέσα στον οργανισμό των εντόμων, παρουσιάζεται το φαινόμενο καρβαμιδικά εντομοκτόνα να είναι αποτελεσματικά σε πληθυσμούς εντόμων που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα οργανοφωσφορικά και το αντίθετο. .
ΠΥΡΕΘΡΟΕΙΔΗ
Τα πυρεθροειδή μπορούμε να τα κατηγοριοποιήσουμε στα φυσικά πυρεθροειδή και τις συνθετικές πυρεθρίνες.
α) Τα φυσικά πυρεθροειδή υπάρχουν στο φυτο Chrysanthemum cinerariaefolium. Είναι χημικές ενώσεις που προκαλούν αναισθησία στα έντομα με πολύ χαμηλή τοξικότητα για τα θερμόαιμα. Για το λόγο αυτό είναι ιδανικά για την καταπολέμηση παρασίτων σε κατοικημένους χώρους. Στον άνθρωπο μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό στα μάτια και το δέρμα κατά τη χρήση. β) Οι συνθετικές πυρεθρίνες είναι περισσότερο σταθερές στο φως και τον αέρα και περισσότερο τοξικές για τα έντομα.
ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΑΥΞΗΣΗΣ
Είναι ουσίες που παρεμποδίζουν το βιολογικό κύκλο του εντόμου σε κάποια στάδια ανάπτυξης ώστε να μην εξελιχθεί σε τέλειο άτομο. Η τοξικότητά τους στα θηλαστικά είναι πολύ χαμηλή.
ΟΡΓΑΝΟΧΛΩΡΙΝΙΚΑ
Εδώ ανήκει το γνωστό μας DDT. Είναι νευροτοξικές ουσίες που διαταράσσουν το νευρικό σύστημα απορρυθμίζοντας το κανάλι των ιόντων που δημιουργούν τον ερεθισμό των νεύρων. Το χαρακτηριστικό τους είναι η μεγάλη χημική σταθερότητα και η μεγάλη λιποφιλικότητά τους ή η μικρή διαλυτότητα στο νερό με αποτέλεσμα να συγκεντρώνονται σε περιοχές βιολιπιδίων στον οργανισμό. Η τοξικότητά τους είναι μέτρια. Το πρόβλημα είναι ότι διασπώνται αργά και οι συγκεντρώσεις τους μπορεί να είναι μεγάλες στα τρόφιμα και παραμένουν στο χώμα για μήνες ή χρόνια.
Η ομοιότητα του DDT με γενετικές ορμόνες των θηλάστικών το καθιστά καρκινογόνο για τους ιστούς που ελέγχονται από αυτές τις ορμόνες. Για όλους τους παραπάνω λόγους οι ουσίες αυτές έχουν απαγορευτεί στις περισσότερες χώρες.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Για ασφάλη χρήση των σκευασμάτων θα πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ασφάλειας και προστασίας. Για το λόγο αυτό το καλύτερο είναι να απευθυνθείτε σε κάποιο επαγγελματία ή εταιρεία με άδεια καταπολέμησης παρασίτων οι οποίοι γνωρίζουν ποια σκευάσματα είναι κατάλληλα σε κάθε περίπτωση, πώς θα τα εφαρμόσουν με ασφάλεια αλλά και αποτελεσματικότητα και θα σας ενημερώσουν για τη διαδικασία των προφυλάξεων που ίσως χρειαστεί να πάρετε κατά τη διάρκεια και μετά την εφαρμογή τους.
